b. Baş bölgesiyle ilgili nörolitik bloklar

• Kafatasının  hissiyatını sağlayan trigeminal sinir ve dallarıdır. Kafatasını saran kanserlerde trigeminal sinir veya dalları tahrip edilebilir. Beyin metastazlarında ise bu yöntemler uygulanamaz.
• Trigeminal sinirin üç dalı vardır. Birincisi alt çeneye, ikincisi üst çeneye üçüncüsü ise göz bölgesine gider. Bu sinirlerin tamamı kafa tabanında sinirin çıktığı bölgede tahrip edilebilir.

Trigeminal sinirin dağıldığı bölgeler

• Kanserli hastalarda bu tahrip ya nörolitik ilaçlar verilerek ya da radyofrekans termokoagülasyonla sinirin yakılmasıyla gerçekleştirilir. Tek bir dalı tutan kanser ağrılarında ise sadece o bölgeye giden sinir yine iğnelerle ulaşılarak tahrip edilir.
• Sinirlerin tahribi için  % 6 Fenol solüsyonu ilgili sinire 0,5-2 ml verilir. Alkolun kullanılması  özellikle baş bölgesinde doğru değildir.
• Yaşam süresi uzun olan hastalarda radyofrekans termokoagülasyon tercih edilmelidir.

Radyofrekans uygulaması

• Girişim ameliyathane ortamında uygulanır. Sırtüstü yatırıldıktan sonra girişimin yapılacağı yanak bölgeniz lokal anestezi ile uyuşturulur.
• Bu sırada kan basıncı, kalp atışları ve solunum bir anesteziyolog tarafından sürekli olarak takip edilir.
• Radyolojik görüntüleme kılavuzluğunda, özel bir iğne-elektrod-  sinirin bulunduğu bölgeye ilerletilir.  İğnenin yeri radyolojik olarak doğrulandıktan sonra radyofrekans aygıtı aracılığıyla uyarılar verilerek ağrının olduğu bölgede uyarı hissedip hissetmediği hastaya  sorulur.
• Bu şekilde iğnenin doğru yerde olduğundan emin olunduktan sonra radyofrekans enerjisi ile sinirin ağrıyı taşıyan lifleri kontrollü alarak yakılır. Yakma işlemi bir dakika kadar sürer. Trigeminal sinirin birden fazla dalı tutulmuşsa iki veya üç kez birer dakika süreyle sinir yakılabilir. Bu aşamada hastanın ağrı hissetmemesi için yüzeysel bir anestezi uygulanır.
• İşlemin tamamı 30 dakika kadar sürer.
• Radyofrekans işleminin kendisi sırasında hasta uyutulur. Ancak trigeminal sinirin hangi dalının tutulduğunun anlaşılabilmesi için işlemin başlangıcında hastanın bir dereceye kadar uyanık olması ve yanıt vermesi gerekir. Bu süre bir kaç dakikayı geçmez.
• Radyofrekans uygulaması sonrasında hastanın tutulan sinir bölgesinde diş çekimi sırasında lokal anestezi uygulamasında olduğu gibi bir uyuşukluk meydana gelir. Ancak bu uyuşukluk kalıcıdır. Hastalara bu konuda önceden ayrıntılı olarak bilgi verilir. Bu konuda kararsız kalan hastalarda işlem önce sadece lokal anestezik verilerek uygulanır ve işlemden sonrasının nasıl olacağı gösterilir. Bu uyuşukluk aslında yöntemin başarılı olduğunun bir göstergesidir. Hastalarda 3-8 sene süreyle ağrı ortaya çıkmaz.

Risk ve yan etkileri nelerdir?

• Radyofrekans uygulaması sırasında en önemli yan etki bölgedeki uyuşukluğa rağmen hastaları rahatsız eden başka bir ağrı tipinin ortaya çıkmasıdır. Bu ağrıya anesteziya doloroza, yani anestezi gelişen bölgede ağrı adı verilir. Trigeminal nevraljideki gibi elektrik, şimşek çakması özelliği yoktur. Bu ağrı sürekli, yanıcı ve kalıcı bir ağrıdır. Bin hasta içerisinde bir kaçında görülür. Bu ağrıya karşı değişik ilaçlar denenir. Radyofrekans uygulamadan önce her hasta bu yan etki konusunda uyarılır.