c4- Lomber sempatik blok
1. Lomber sempatik sinir nedir, görevi nedir, nerede bulunur?
Lomber sempatik sinirler birinci ve beşinci arasındaki lomber omurların her iki tarafından çıkarlar ve omurların önyan kısımlarından aşağıya doğru uzanırlar. Bu sinirler bacaklara giden ağrı duyusunu ve kan akımını kontrol ederler.
Lumbar sempatik zincirin anatomisi
2. Lomber sempatik blok nedir, amacı nedir, nasıl etki eder?
Lomber sempatik blok bel bölgesindeki sempatik sinirlerin lokal anestezikle uyuşturulması işlemidir. Refleks sempatik distrofi, sempatik sistemle ilişkili ağrı sendromları, kompleks bölgesel ağrı sendromu, herpes zoster gibi hastalıklarda sempatik sistem olması gerekenden fazla çalışılır ve bölgedeki damarları aşırı büzer. Böylece hastanın şikayetleri ortaya çıkar. Bloğun amacı aşırı çalışan sempatik sistem sinirlerini devre dışı bırakmaktır. Bu aşırı çalışma blokla engellenince semptomlarda belirgin iyileşme sağlanır.
- Hangi hastalıklarda lumbar sempatik blok uygulanır.
- Bacaklarla ilgili kompleks bölgesel ağrı sendromları
- Nöropatik ağrılar
- Fantom-hayalet ağrısı
- Raynaud hastalığı,
- Zona sonrası ağrısı,postherpetik nevralji
- Hiperhidroz, aşırı terleme
4. İşlem için nasıl bir hazırlık gereklidir?
İşlemden 4 saat önce sıvı ve gıda alımı kesilmelidir. Ancak başka hastalıklar nedeniyle kullanmakta olduğunuz ilaçlardan doktorunuzun izin verdiklerini az miktar suyla almalısınız. Mevcut herhangi bir ilaç alerjisi hakkında ilk vizitiniz sırasında doktorunuza bilgi veriniz. Kolye, küpe, saat, yüzük, bilezik gibi takılarınızı çıkarmış olarak geliniz. Hem işlem sırasında uygulanan sedasyonun zihinsel fonksiyonlar üzerindeki etkisi hem de işlem bölgesine uygulanan lokal anesteziğin bacaklarda güçsüzlük etkisi nedeniyle araç kullanmanıza izin verilmez. Bu nedenle işlemden sonra size refakat edecek bir yakınınızla birlikte gelmelisiniz.
5. İşlemin faydaları nelerdir?
İşlem sonrası genellikle 15-20 dakika içinde ağrı azalmaya başlar. Aynı zamanda etkilenen bacakta kan akımının artmasına bağlı olarak bacağın ısısı da artmaya başlar.
6. Nasıl uygulanır?
İşlemden önce sizden yasal zorunluluk gereği bir aydınlatılmış onam formu imzalamanız istenir. Hastaya damar yolu açıldıktan sonra ameliyathane koşullarına alınır ve nabız, tansiyon, kan oksijen düzeyi ve solunum ölçümleri alınır. Bu değerler işlem boyunca sürekli olarak takip edilir. Hasta yüzüstü yatar ve gerekliyse karnının altına bir yastık konulabilir. Daha sonra damar yolundan sakinleştirici ilaçlar uygulanır. Antiseptik solüsyonlarla bölge temizlenip örtülür. Daha sonra iğnenin beldeki giriş yeri tespit edilir ve görüntüleme cihazı aracılığıyla doğrulanır. Giriş yeri lokal anestezikle uyuşturulduktan sonra boyalı madde verilerek görüntüleme cihazı altında tekrar doğrulanır ve lokal anestezikle steroid karışımı injekte edilerek blok gerçekleştirilir. Sonrasında hasta odasına alınır ve yaklaşık 2 saat gözlem altında tutulur. Gözlem süresi bitiminde yanınızda bir refakatla evinize gönderilirsiniz.
Lumbar sempatik blok
7. İşlem sonrası neler olabilir, yararları nelerdir?
İşlemden sonra ilgili bacakta hissizlik, karıncalanma ya da güçsüzlük olabilir. Bu yan etkiler genellikle 4-6 saat içinde geriler. İğne giriş yerinde ağrı olabilir. Bu da genelikle Analjezik tedaviye yanıt verir. Girişim bölgesindeki damarlara girilmesi kanamaya, karın içi organlara girilmesi bu organlarda hasara neden olabilir. Ama bütün bunlar son derece nadirdir. Görüntüleme cihazı doğru kullanıldığı takdirde yok denecek kadar azdır. İşlemden hemen sonra ağrı ve diğer şikayetlerde azalma olması işlemin başarılı olduğunun göstergesidir. İşlemden sonra kan akımının düzelmesine bağlı olarak bacaktaki soğukluk, terleme ve renk değişikliği ortadan kalkar. İşlemden hemen sonra ağrı azalır fakat sonraki 2-3. günden 7. güne kadar artabilir. Bu injeksiyon işleminin kendisine bağlıdır. Ağrıyı azaltmak için verilen ilaçlarla kolaylıkla kontrol edilebilir. Birinci haftanın sonunda tedavi yavaş yavaş oturmaya başlar ve yaklaşık 3 haftalık bir süreçte ağrı ve diğer şikayetlerde belirgin iyileşme görülür.
8. Lomber sempatik bloğun amacı nedir?
Bloğun amacı bel bölgesindeki sempatik sinir sisteminin sinirlerini bloke etmektir. Sempatik sinirlerin bloğu ağrı, şişlik, kızarıklık ve terleme gibi şikayetlerin azalmasını ve bacak hareketlerinin düzelmesini sağlar.
9. İşlem ne kadar sürer?
İşlem 15-20 dakika sürer ve ameliyathane koşullarında uygulanır. İşlemden sonra hasta gözlem altında tutulduğundan toplam hastanede kalış süresi 3-4 saati bulabilir.
10. İşlem ağrılı mıdır, anestezi verilir mi?
İşlem sırasında hem iğne giriş yeri uyuşturulur, hem de damar yoluyla verilen sakinleştirici ilaçlar aracılığıyla sedasyon uygulanır. Dolayısıyla ağrı hissetmezsiniz. Sedasyon işlemi genel anestezi değildir. Yalnızca kısa süreli bir hafıza kaybı ve ağrısız dönem sağlar. İşlem çok kısa süreli olduğundan genel anesteziye gerek yoktur.
11. İşlemden sonra ne yapmalıyım?
İşlemden sonra 4-5 gün istirahat önerilir. Yemek, tuvalet, banyo gibi ihtiyaçlarınızı görebilirsiniz. Bunların dışında sizi rahatsız etmeyecek yatış pozisyonunda sürekli istirahat etmelisiniz. Çalışan hastaların işe gitmemeleri için rapor verilir.
12. İşlemden sonraki gün işe başlayabilir miyim?
Dört-beş gün yatak istirahati gerektiğinden çalışan hastalara rapor verilir.
13. İşlemin etkisi ne kadar sürer, kaç injeksiyon gerekir?
Tekrarlayan bloklardan sonra aylarca süren Analjezik etkinlik sağlanabilir. Bazı hastalarda 1-2 enjeksiyonla tedavi sağlanırken bazı hastalarda hiç etki göstermeyebilir.
14. Blok bana faydalı olur mu?
Hangi hastada nasıl sonuç vereceği önceden tahmin edilemez. Erken dönemde başvuran hastalarda etkinliği daha yüksekken, semptomların başlangıcından 6 ay ve daha fazla zaman geçmiş olan hastalarda daha düşük başarı oranı görülür.
15. Riskleri ve yan etkileri nelerdir?
İşlem son derece güvenilir olmakla birlikte diğer tüm girişimlerde görülebilecek olan riskler, yan etkiler ve olası komplikasyonlar nadiren Lomber Sempatik Blokta da görülebilir. En sık görülen yan etki girişim bölgesinde ağrıdır ve geçicidir. Diğer riskler; kanama, enfeksiyon, çevredeki damarlara ya da organlara enjeksiyon uygulanması, epidural ya da spinal enjeksiyon, hipotansiyon, bacaklarda geçici his kaybı, güçsüzlük ve karıncalanmadır. Bu yan etkiler son derece nadirdir.
15. Lomber Sempatik Blok kimlere uygulanmaz?
İşlem sırasında kullanılan ilaçlara karşı bir alerjisi olanlara, Coumadin, Plavix gibi kan sulandırıcı ilaçlar kullananlara, girişim yapılacak bölgede ya da vücudunun herhangibir yerinde aktif enfeksiyon olan hastalarda uygulanmaz.