f. İntradiskal radyofrekans(Disk içi)
İntradiskal radyofrekans ile ilgili sıkça sorulan sorular şunlardır:
1.İntradiskal radyofrekans nedir, amacı nedir, hangi durumlarda uygulanır, nasıl etki eder?
2.İşlem öncesi ne gibi hazırlıklar gerekir?
3.İşlem nasıl uygulanır, ne kadar sürer?
4.İşlem ağrılı mıdır?
5.İşlemden neler beklemeliyim?
6.İşlemin tekrarı gerekir mi?
7.İşlemden sonra işe ne zaman başlayabilirim?
8.Ne gibi bir yarar görürüm?
9.Risk ve yan etkileri nelerdir?
10.Bu yöntem kimlere uygulanamaz?
11.İntradiskal radyofrekans nedir, amacı nedir, hangi durumlarda uygulanır, nasıl etki eder?
1.İntradiskal radyofrekans nedir, amacı nedir, hangi durumlarda uygulanır, nasıl etki eder?
İnsan iskeletinin temel direğini omurga oluşturur. Omurga, omur adını verdiğimiz ortası delik kemiklerin üstüste oturmasından meydana gelir. Omurlar üstüste binerken aralarında “disk “adını verdiğimiz jelatine benzer bir yapıya benzeyen yastıkçıklar bulunur. Bu yastıkçıklar omurga boyunca meydana gelen yükün taşınmasını sağlarlar.
Disk, içeriğinde bol su bulunan bir yapıdır. Diskin içinde çok az kan damarı vardır. Dış yüzeyine yakın olan bölgede ise sinirler bulunabilir. Yaşla birlikte diskin organizasyonu bozulur, su içeriği azalırken damar ve sinirlerde artışla birlikte çatlaklar meydana gelir. Buna disk dejenerasyonu yani yaşlanması adı verilir.
Bu değişiklerin sonucu olarak disk, basınç değişkliklerine karşı koyamaz ve bulging yani taşma denilen durum ortaya çıkar. Bütün bu olumsuz değişiklikler disk kaynaklı ağrıya neden olur. Diskin beslenmesinin bozulması da dejenerasyonu hızlandırır. Diskin çevresindeki damarların yeterince kanlanmaması disk oksijen miktarını azaltır ve hücre yenilenmesini yavaşlatır. Disk dejenerasyonunda genetik etkenler de rol oynar.
Omurlar arasındaki diskin görünümü ve disk hernisi
İşte intradiskal radyofrekans diskin kendisinden kaynaklanan hastalıklara bağlı ağrının tedavisinde kullanılan ve ağrıya neden olan disk taşması ve dejenerasyonunun tedavisine yönelik bir işlemdir.
Görüntüleme cihazı eşliğinde etkilenen disk içine iğne biçiminde bir elektrodla girilir. Giriş sırasında hem boyalı madde verilip disk görüntülenerek hem de doku direnci ölçülerek elektrodun yeri doğrulanır. Elektrodun disk içinde olduğundan emin olunduktan sonra pulse RF denilen aralıklı radyo dalgalarına benzer akımın verilmesi işlemi gerçekleştirilir.
İşlemin amacı disk içindeki basıncı düşürmek ve ağrıyı ileten sinir liflerini geçici olarak tahrip etmektir.
2. İşlemden önce ne gibi hazırlıklar gerekir?
- Hekiminizden yöntemi size ayrıntılı olarak açıklamasını isteyin. Hekiminiz sizden yasalar gereği yazılı onam isteyecektir.
- Hekiminizi diğer tüm rahatsızlıklarınız, kullandığınız ilaçlar, varsa allerjiye neden olan etkenler ve ilaçlar konusunda bilgilendirin. E vitamini, glukozamin, sarımsak, gingeng gibi bitkisel ilaçlar da kanamaya yol açabilir.
- Aspirin dışındaki tüm kan sulandırıcı ilaçların kesilmesi gerektiğinden ilgili doktorunuza danışmanızda fayda vardır.
- Müdahaleye giderken daha önce yapılmış tüm tetkiklerinizi, MR, bilgisayarlı tomografi, laboratuar bulgularını yanınızda götürün.
- Rahat kıyafetler giyin ve saat, yüzük ve diğer mücevherlerinizi evinizde bırakın.
- İşlemden en az 4 saat önceden su ve gıda alımı kesilmelidir. Ancak diğer sistemik hastalıklar nedeniyle alınması gerekli olan ilaçlar az miktar suyla alınabilir.
- İşlem sırasında sedasyon adı verilen yüzeyel anestezi işlemi uygulanacağından tek başınıza eve dönüşe izin verilmez. Bir refakat ile birlikte gelinmelidir. Aynı zamanda, uygulanan lokal enestezik bacaklarda geçici bir güçsüzlük ve hissizlik yapabildiğinden araba kullanamazsınız.
3. İşlem nasıl uygulanır, ne kadar sürer?
- İntradiskal radyofrekans işlemi 15-20 dakika sürer ve ameliyathane koşullarında uygulanır.
- Hasta ameliyat masasına yüzükoyun yatar.
- Kalp, nabız sayısı, tansiyon ve solunum sayısının gözlenebilmesi için bir cihaza bağlanır.
- Damar yolu açılır ve damardan sakinleştirici ve ağrı kesici ilaç uygulanır.
- Daha sonra antiseptik bir solüsyonla cilt temizliği yapılır ve uygulama bölgesi steril örtülerle kapatılır.
- Floroskopi, yani görüntüleme ile girişim bölgesi saptanır ve üzerine gelen cilt bölgesine lokal anestezik uygulanır.
- Görüntüleme eşliğinde iğneye benzer elektrodlarla hastalıklı diske ulaşılır.
- Elektroddan uyaran verilerek iğnenin doğru yerde olduğu teyit edilir.
- İğnenin içerisinden boyalı bir madde verilerek görüntüleme altında iğenin doğru yerde olduğu bir kez daha teyit edilir. Böylelikle iki kez iğnenin yeri doğrulanmış olur.
- Radyofrekans cihazı aracılığıyla etkilenmiş olan diske radyofrekans akımı gönderilir. İşlemin bitiminde elktrod çıkarılır ve giriş yeri steril olarak kapatılır.
- Hastanın kendine gelmesi beklenir.
- Hasta uyandıktan sonra odasında takibe alınır ve ortalama 2-3 saatlik bir gözlem süresinden sonra taburcu edilir.
Intradiskal yöntemler
4. İşlem ağrılı mıdır?
Ağrılı değildir. Hastanın ağrı çekmemesi için hem damar yolundan sakinleştirici ilaçlar ve Analjezikler verilir, hem de iğne giriş yerine lokal anestezik uygulanır. İşlemden hemen sonra bacaklarda ağırlık ve uyuşukluk hissedilebilir.
5. İşlemden sonra neler beklemeliyim?
İşlemden sonraki ilk 2-3 gün, bazı hastalarda radyofrekans akımın kendisine bağlı olarak ağrı artabilir. Bu ağrıyı geçirmek için güçlü Ağrı kesiciler verilir. Ancak pek çok hastada ağrı tolere edilebilir düzeydedir ve işlemden sonraki dönem rahat atlatılır. İşlemden sonraki 7-15 gün içinde ağrının azalması, üç haftanın bitiminde de tamamen geçmesi beklenir.
6. İşlem tekrarlanabilir mi?
Fayda görmeyen hastalarda bu sürenin bitiminde işlem tekrarlanabilir. Daha fazla uygulamanın hastaya bir yarar sağlamadığı gösterilmiştir. Genelikle % 50- 70 başarı oranı vardır. Özellikle disk taşması denen durumlarda iyileşme genellikle kalıcıdır. Daha ciddi durumlarda ise başarı şansı hastalık süresiyle ters orantılıdır.
7. İşlemden sonra işe ne zaman başlayabilirim?
İşlem sonrası ortalama 3-4 gün süreyle yatak istirahati önerilir. Yatak istirahati aktivite kısıtlaması anlamındadır. Yemek, tuvalet ve banyo ihtiyaçları dışında rahat edilen pozisyonda istirahat önerilir. Enjeksiyondan bir hafta sonra hasta işe başlayabilir.
8. Ne gibi bir yarar görürüm?
Ayağında kalıcı bir uyuşukluk, kuvvet kaybı,refleks kayıp olmayan, sadece ağrının ön planda olduğu hastaların % 50-75 inde son derece etkili bir yöntemdir. Hastalar daha sonra nasıl hareket edecekleri, nasıl davranacakları, nasıl ağırlık kaldıracakları konusunda eğitilmelidir. Bu eğitim doğru verildiği taktirde etki kalıcı olur.
9. Riskleri ve yan etkileri nelerdir?
Radyofrekans termokoagülasyon 50 yılı aşkın bir süredir uygulanan güvenli bir yöntemdir. Yöntem görüntüleme altında ve iğneye benzer elektrodlarla uygunır. Bu elektrodların özelliği, elektrodun ucunun elektronik olarak uygulama bölgesinin direncini ohm cinsinden ölçebilmesidir. Bu nedenle istenmeyen bölgelere ulaşıldığında yöntem uygulanmaz. Yan etkileri çok seyrektir. İşlem sonrasında bazı hastalarda, yatak istirahatı ve Ağrı kesicilerle kontrol altına alınabilen, geçici Bel ağrısı görülebilmektedir. İşlem sırasında kullanılan ilaçlara karşı allerjisi olan hastalarda aşırı duyarlılık reaksiyonları görülebilir. Bu nedenle geçirdiğiniz allerjik reaksiyonlar hakkında hekiminizi bilgilendirmenizde fayda vardır. Enfeksiyon ise oldukça ender görülen ciddi bir yan etkidir. Önlemek için işlem tamamen steril koşullarda yapılmalıdır. İğnenin giriş yeri ve epidural boşluk ve omurga radyolojik görüntüleme altında belirlendiğinden kanama, sinir hasarı gibi ciddi yan etkilere neredeyse hiç rastlanmamaktadır.
10. Hangi hastalarda uygulanmaz
İntradiskal radyofrekans, diğer bütün Girişimsel yöntemlerde olduğu gibi vücudunun herhangi bir bölgesinde enfeksiyon kaynağı olan hastalarda, kanama bozukluğu olan hastalarda, kumadin, plavix gibi kan sulandırıcı ilaçları kullananlarda ve gebelerde uygulanmaz.